Polonia Leszno to klub o długiej historii, sięgającej czasów okupacji Polski. Drużyna wielokrotnie zajmowała wysokie miejsca na różnych poziomach rozgrywek. Przeczytaj nasz artykuł i poznaj dzieje założonego w 1912 roku klubu z Leszna.
Początki klubu
Klub Polonia powstawał w czasie zaborów, więc jego początki nie były łatwe. Prusowie skutecznie uniemożliwiają tworzenie narodowych organizacji, w tym także sportowych. Mimo to w 1912 roku w Lesznie powołano klub sportowy Polonia za sprawą terminatorów i czeladników z Towarzystwa Terminatorów. To właśnie piłka nożna była pierwszą dyscypliną, jaką zaczęto w jego ramach uprawiać. Klub powstał w celu walki o polskość Leszna, na co wskazywać mogły barwy (biało-czerwone) oraz jego nazwa.
Na pierwszego prezesa Polonii Leszno powołano Marcina Gierę. Podczas spotkania założycieli obecny był także Edmund Szyc, czyli przedstawiciel „Warty Poznań”. To na atrybutach tego właśnie klubu Polonia wzorowała swój pierwszy herb.
Do czasu I wojny światowej Polonia rozgrywała mecze towarzyskie z głównie niemieckimi drużynami, takimi jak Manner Turverein Lissa, Germania Lissa czy Comenius Lissa. Fervor Kościan był pierwszym rywalem Polonii z polskiego podwórka.
Wybuch wojny znacznie zahamował rozwój klubu. Ówczesny prezes Marcin Giera zginął w czasie walki na froncie. W 1914 roku nakazano władzom klubu zmianę jego nazwy. Za czasów prezesa Jana Wunscha klub mianowano jako Pogoń Leszno, nie zaprzestając rozgrywania towarzyskich spotkań.
Gracze Polonii z oddaniem walczyli na froncie, a później także w Powstaniu Wielkopolskim. Wśród uczestników bitwy pod Wiatrakami byli m.in. Franciszek Bryze, Bronisław Grochowiak, Władysław Neymenn.
Losy klubu po zakończeniu wojny nie są do końca znane. Najprawdopodobniej przez pewien okres działał on jednocześnie jako Pogoń oraz Polonia. Ostatecznie w piłkarskim świecie do dziś pozostała Polonia Leszno.
Lata 20.i 30. – czołowy klub w Wielkopolsce
Razem z klubem TG Sokół, Polonia odcisnęła największe piętno na rozwoju sportu w Lesznie. 1922 rok był dla Polonii okresem świętowania 10-lecia istnienia i z tej okazji piłkarze mogli cieszyć się z pierwszego profesjonalnego boiska piłkarskiego. Zlokalizowano je przy Alejach Komeniusza. Użytkowano je prawie 10 kolejnych lat, natomiast później Polonia wynajmowała boisko TG Sokół, czyli lokalnego przeciwnika. W 1932 roku prezes Polonii A. Bałdowski nabył teren przy Szosie Strzyżewickiej, gdzie wybudowano boisko Polonii.
Do 1921 roku zawodnicy Polonii mierzyli się w spotkaniach towarzyskich z zespołami z Wolsztyna, Poznania, Kościana i Rawicza. Rok 1921 przyniósł zgłoszenie Polonia rozgrywek Podokręgu Leszczyńskiego POZPN. Polonia pokonała Fervor Kościan i Unitas Wolsztyn, co pozwoliło jej uzyskać awans do wojewódzkiej „B” klasy.
W 1930 roku Polonia Leszno odniosła niebywały sukces, wygrywając rozgrywki klasy „B” i awansując do najwyższego szczebla rozgrywek wojewódzkich – klasy „A”. W roku 1931 roku zmierzyli się w nich z klubem TG Sokół, zespołami z Poznania (Olimpią, Legią, HCP, Wartą) oraz z Ostrowa i Gniezna. Ostatecznie Poloniści utrzymali się w “A” klasie, zajmując 7 miejsce na koniec sezonu. W tych prestiżowych rozgrywkach grali aż do czasu II wojny światowej. Największy sukces klub odnotował w roku 1934, kiedy zajął 3 miejsce w lidze.
W okresie międzywojennym Polonia grała liczne spotkania towarzyskie z polskimi oraz niemieckimi klubami (m.in. z Wrocławia, Wschowy czy Głogowa). Lata 30. były dla Polonii okresem świetności, jednak wybuch II Wojny Światowej spowodował przerwę w funkcjonowaniu klubu. Wielu działaczy i zawodników zginęło w czasie walk.
Odbudowa klubu i okres PRL
Po zakończeniu wojny podjęto próby przywrócenia działania Polonii. Niekomfortowe uwarunkowania polityczne, społeczne i gospodarcze temu nie sprzyjału, jednak upór i zaangażowanie działaczy pozwoliło na odbudowę klubu.
W 1947 roku miała miejsce fuzja Polonii z klubem kolejowym. KKS Polonia Leszno był wtedy zespołem z 35-letnim stażem. Na niedługi okres ustanowiono nowy herb w niebiesko-biało-czerwonych barwach. Rozegrano także towarzyskie spotkanie z Ruchem Hajduki Wielkie Chorzów.
Drużyna KKS „Polonia od 1948 do 1956 występowała pod tą nazwą. Był to okres świetności miejscowej piłki nożnej. W 1951 roku Polonia przejęła ponownie stadion przy Szosie Strzyżewickiej, który został następnie odnowiony.
Polonia w II lidze
W roku 1951 drużyna polonistów z Leszna wywalczyła awans do II ligi po rozgrywkach barażowych. W ostatecznej tabeli „A” klasy przy nazwie Polonii oraz Stali Gdańsk widniała identyczna liczba punktów, co sprawiło, że 21 października 1951 roku w Toruniu odbył się dodatkowy mecz. Polonia (Kolejarz) znokautowała w nim graczy z Gdańska, wygrywając 4:1 i tym samym zanotowała awans do II ligi.
Grali tam dwa kolejne sezony, zajmując 3., a następnie 12. miejsce, zaliczając spadek w 1953 roku. Jednak kolejny rok 1954 przyniósł świetną formę zawodników, którzy wygrywając spotkanie z Karpatami Krosno 3:1 zapewnili sobie powrót do piłkarskiej elity. Nadzór trenerski nad drużyną pełnił wtedy Henryk Czapczyk.
II liga w tamtym okresie obfitowała jednak w o wiele silniejsze drużyny niż wcześniej. Polonia nie utrzymała się w lidze, zajmując 13. na 14 miejsc. W trakcie tego sezonu klub opuścił trener Czapczyk oraz powrócono do nazwy Polonia.
W sezonie 53/54 piłkarze Polonii odnieśli spory sukces, dostając się do 1/8 Pucharu Polski. Z rozgrywek piłkarzy z Leszna wykluczyła jednak drużyna Gwardii Warszawa. Jednocześnie Polonia wygrała spotkanie towarzyskie z ówczesnym mistrzem Polski, czyli Ruchem Chorzów. Mecz zakończył się wynikiem 2:1 i odbył się w 1954 roku z okazji otwarcia stadionu Unii Leszno.
W lidze okręgowej Polonia grała do 1963 roku.
Lata 60-70
Od tego czasu Polonia grała w “A” klasie. Miejsce w lidze okręgowej ponownie wywalczono dopiero w sezonie 1970/71. W roku 1972 w skład drużyny weszli piłkarze zamkniętej sekcji futbolowej Unii Leszno.
Rok 1974 przyniósł kolejną zmianę nazwy klubu – Międzyzakładowy Kolejowy Klub Sportowy „Polonia –1912” (MKKS). Dzięki temu drużyna zyskała większe wsparcie lokalnej społeczności (także finansowe), jednak klub nadał miał większe wydatki, niż dochody.
W sezonie 1977/78 Polonia zajęła 11 miejsce w lidze, tym samym notując spadek do klasy okręgowej. W kolejnych latach piłkarze starali się powrócić do III ligi, jednak udało się to dopiero w sezonie 1980/81.
Powrót do świetności
Sezony 81/82 oraz 82/83 to kolejne lata świetności zespołu, który dwa razy zajął 2 miejsce w lidze, a więc był dość blisko awansu do II ligi. Kolejny sezon to już jednak miejsce 9, natomiast w sezonie 84/85 i 87/88 drużyna zajmowała miejsca w strefie spadkowej.
Okres przemian w Polsce i kryzysowe lata 90
Przełom lat 80. i 90. to niechlubny okres w sportowej historii Polonii Leszno. Piłkarze zanotowali spadek do ligi okręgowej leszczyńskiej, choć w roku 1994 ponownie pojawili się w lidze międzyokręgowej.
Szczyt niepowodzeń osiągnięto w sezonie 2000/2001, wycofując Polonię z rozgrywek. W kolejnych latach podejmowano próby naprawy poziomu sportowego klubu. Sezon 07/08 przyniósł Polonii awans do IV ligi, która w wyniku reformy z 2009 roku stała się III ligą. W latach 2009-2014 klub zajmował miejsca w dole tabeli, ostatecznie notując spadek do IV ligi. Tam w sezonie 2014/15 Polonia zajęłą 3 miejsce w grupie południowej, a rok później miejsce 5.
Lata 2016-2017 przyniosły zmiany organizacyjne, które doprowadziły do utworzenia Klubu Piłkarskiego Polonia 1912 Leszno jako prawnego kontynuatora. W pierwszym zarządzie nowej Polonii zasiedli w roli prezesa Jakub Pujanek oraz w roli wiceprezesa Arkadiusz Ciesielski. Klub w nowym wydaniu rozpoczął rozgrywki w ramach IV ligi wielkopolskiej, zajmując tam 11 miejsce w sezonie 18/19 oraz 7 miejsce w sezonie 19/20.