Ligi piłkarskie w Polsce

Piłka nożna to jeden z najpopularniejszych sportów w Polsce. Nic więc dziwnego, że jest zarówno wielu profesjonalistów, jak i amatorów tego sportu, którzy zrzeszają się w ligach, aby dać upust swojej pasji. Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się, jakie ligi piłkarskie są w Polsce!

Organizacja i struktura lig piłkarskich w Polsce

System lig piłkarskich w Polsce jest złożony i hierarchiczny, obejmując zarówno profesjonalne, półprofesjonalne, jak i amatorskie rozgrywki. Głównym organem zarządzającym ligami na poziomie krajowym jest Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN), który odpowiada za organizację najwyższych szczebli – Ekstraklasy, Fortuna 1 Ligi, II ligi oraz III ligi. Niższe ligi, począwszy od IV ligi w dół, są zarządzane przez wojewódzkie związki piłki nożnej (WZPN), które koordynują rozgrywki na poziomie regionalnym i lokalnym.

System ligowy w Polsce składa się z kilku poziomów, które różnią się pod względem organizacji, profesjonalizmu oraz zasięgu terytorialnego:

Ekstraklasa – najwyższy poziom rozgrywek

Ekstraklasa to prestiżowa, w pełni profesjonalna liga, w której rywalizuje 18 drużyn. Charakteryzuje się wysokim poziomem organizacji, medialnym wsparciem (CANAL+) oraz obecnością zawodowych piłkarzy. Zwycięzca Ekstraklasy uzyskuje prawo gry w europejskich pucharach, takich jak Liga Mistrzów czy Conference League.

Fortuna 1 Liga

Drugi szczebel rozgrywek, również profesjonalny, skupiający 18 drużyn walczących o awans do Ekstraklasy. Organizacją ligi zajmuje się PZPN, a mecze transmitowane są przez telewizję Polsat. Od sezonu 2021/22 awans uzyskują trzy zespoły – dwa bezpośrednio oraz jeden po barażach. Spadek dotyczy ostatniej drużyny w tabeli.

II liga – poziom półprofesjonalny

Trzeci poziom rozgrywek, składający się z 18 drużyn z całej Polski. Liga ma charakter półprofesjonalny, gdzie obok zawodowców grają także piłkarze łączący futbol z innymi obowiązkami zawodowymi. Zwycięzca i wicemistrz awansują do Fortuna 1 Ligi, natomiast trzy ostatnie zespoły spadają do niższych lig.

III liga – regionalna półprofesjonalna rywalizacja

IV poziom rozgrywek podlegający bezpośrednio PZPN, składający się z czterech grup o charakterze regionalnym, obejmujących różne województwa:

• Grupa 1: północno-wschodnia – mazowieckie, łódzkie, podlaskie, warmińsko-mazurskie,
• Grupa 2: północno-zachodnia – zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie, pomorskie, wielkopolskie,
• Grupa 3: południowo-zachodnia – śląskie, dolnośląskie, opolskie, lubuskie,
• Grupa 4: południowo-wschodnia – podkarpackie, małopolskie, lubelskie, świętokrzyskie.

Zwycięzcy każdej grupy awansują do II ligi, natomiast spadki dotyczą kilku najsłabszych zespołów w każdej grupie i są regulowane przez wojewódzkie związki piłkarskie.

Niższe ligi piłkarskie w Polsce

Od IV ligi w dół rozgrywki mają charakter regionalny i lokalny, zarządzane przez wojewódzkie związki piłki nożnej. System ten umożliwia ograniczenie kosztów podróży drużyn oraz promowanie lokalnej rywalizacji.

IV liga

IV liga to pomost między zawodowym futbolem a amatorskimi meczami. Liczy 16-20 drużyn w 16 grupach odpowiadających województwom. Zwycięzcy awansują do III ligi, natomiast zespoły z dolnych miejsc spadają do ligi okręgowej.

Okręgówka (V liga)

Na tym poziomie znajduje się około 63 grup ligowych, w których rywalizują setki drużyn. Zwycięzcy awansują do IV ligi, a zespoły z ostatnich miejsc spadają do klasy A (liga niższa).

Klasa A, B i C

Te ligi mają charakter amatorski i działają na poziomie lokalnym:

• Klasa A: zespoły walczą o awans do ligi okręgowej, natomiast spadają do klasy B.
• Klasa B: drużyny rywalizują o awans do klasy A, a najsłabsze spadają do klasy C.
• Klasa C: najniższy poziom ligowy, występujący tylko w niektórych regionach. Zespoły walczą o awans do klasy B, spadku nie ma.

Hierarchia lig piłkarskich w Polsce – tabela podsumowująca

Charakterystyka zawodowców i amatorów w systemie ligowym

W polskim systemie ligowym istnieje wyraźny podział między ligami zawodowymi a amatorskimi. Ekstraklasa i Fortuna 1 Liga to ligi w pełni profesjonalne, gdzie kluby zatrudniają zawodowych piłkarzy, a rozgrywki mają wysoki poziom organizacyjny i medialny.

II liga ma charakter półprofesjonalny – grają w niej zarówno zawodowcy, jak i piłkarze łączący futbol z inną pracą. III liga oraz niższe poziomy są półamatorskie i amatorskie, skupiając młodych zawodników, byłych profesjonalistów oraz amatorów grających dla przyjemności i rozwoju lokalnej społeczności.

Rola PZPN i wojewódzkich związków piłkarskich

Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN) jest głównym organem zarządzającym piłką nożną w Polsce. Odpowiada za organizację najwyższych lig centralnych, w tym Ekstraklasy, Fortuna 1 Ligi, II ligi oraz III ligi, a także za regulacje dotyczące licencji klubów, systemu rozgrywek i przepisów.

Na niższych szczeblach, tj. od IV ligi w dół, organizację przejmują wojewódzkie związki piłki nożnej. Koordynują one rozgrywki regionalne i lokalne, dostosowując regulaminy do specyfiki danego terenu oraz wspierając rozwój piłki amatorskiej. Dzięki tej dwupoziomowej strukturze zarządzania możliwe jest efektywne prowadzenie rozgrywek na wszystkich poziomach i zapewnienie spójności systemu ligowego.

Sezon 2024/2025 – aktualne informacje

• Ekstraklasa: 18 drużyn rywalizuje o mistrzostwo Polski, z sezonem podzielonym na rundę zasadniczą i finałową (mistrzowską/spadkową).
• Fortuna 1 Liga: 18 zespołów walczy o awans do Ekstraklasy oraz utrzymanie.
• II liga: 18 drużyn z zaostrzonymi wymaganiami licencyjnymi dla zwiększenia profesjonalizmu.
• III liga: Cztery grupy po 18 zespołów każda, o charakterze regionalnym.

Terminarz sezonu uwzględnia przerwy zimowe oraz międzynarodowe daty meczowe, co pozwala na optymalizację przygotowań drużyn i udział ich zawodników w reprezentacjach.

Sprawdź też: Polonia Leszno – zawodnicy.